STRANALAND: DE GEOGRAFIE VAN HET IMAGINARY
Ex Libris Sara Boero
In de afgelopen redactionele seizoenen zijn we getuige geweest van een verrassende 'backfire' onder hedendaagse lezers en afstammelingen van middeleeuwse 'bestsellers' zoals bestiaria en fantastische bestiaria. Van kostbare uitgaven zoals de "Atlas van de poëtische zoölogie" (Ippocampo, 2019) tot dichte essays zoals "Het boek van nauwelijks voorstelbare wezens" (Adelphi, 2018), er zijn veel teksten die beloven de wetenschappelijke en literaire nieuwsgierigheid van nieuwe ethologen.
De plank met denkbeeldige atlassen moet nu dus gewapend met een kompas worden genavigeerd - anders bestaat het risico verdwaald te raken tussen de vele voorstellen voor "reizen naar de verbeelding". Als al in 2001 de "Atlas van de innerlijke wereld" (Pendragon) ons uitnodigde voor de geografische verkenning van onze innerlijke staten, stelde Rizzoli respectievelijk in 2018 en 2019 een Atlas van "plaatsen" en een van de literaire "landschappen" voor, Salani in 2020 heeft het weelderige volume "The Imagined Lands" gepubliceerd en EDT de verfijnde collectie "Atlas of Imagined Places".
In Italië, in de eerste helft van de jaren tachtig, anticiperen twee briljante auteurs op de tijd, waarbij ze op verschillende manieren de 'wetenschap van de verbeelding' verliezen die de lezers van vandaag zo lijkt te fascineren. Als Luigi Serafini in 1981 de fantastische encyclopedie voorstelde die het meest geliefd was bij 'enthousiastelingen' van het absurde "rond de wereld ("Codex Seraphinianus", Rizzoli), publiceerde Stefano Benni in 1984 een juweel van satire vermomd als een bestiarium:" Stranalandia "(Feltrinelli).
Een kleine onweerstaanbare verzameling, eenvoudig van opzet: in 1906 vergaan de professoren Achilles Kunbertus en Stephen Lupus schipbreuk op een mysterieus eiland dat ze Stranalandia dopen. Het zal drie jaar duren voordat ze erin slagen terug te keren naar de bewoonde wereld (profiteren van de uitbarsting van de Nonnopera-vulkaan): drie jaar die onze dappere wetenschappers zullen besteden aan het observeren en beschrijven van de buitengewone dieren die het eiland bevolken.
Net als in middeleeuwse bestiaria belichamen Benni's fantastische dieren de ondeugden en deugden van het "menselijke beest": van de Gorilla Vaichesei, aangewakkerd door zijn "innerlijke stemmen", tot de Prepotentius, die de gewoonte heeft om alles in te pakken en te verkopen - zelfs de 'lucht. Van de vliegende gier, wreed tot de zwakken en onderdanig tot de machtigen, tot de Spiolo, het hatelijke bemoeizuchtige dier "zo druk met het bespioneren van anderen dat hij je niets over zijn leven kan vertellen".
Grappige, verrassende, melancholische verhalen die licht gemeenschappelijke kwetsbaarheid en neurose onthullen: de Koméri, de sprookjesachtige spiegel van het eiland, bijvoorbeeld, doet ons teruggaan naar de kindertijd en vertelt ons over ons onuitgesproken potentieel. De Albatros Poeta, die Baudelaire nabootst, is mooi in de vlucht en onhandig op de grond. Maar let op de "poseurs": "er zijn albatrossen die nog nooit in hun leven hebben gevlogen, ze leven heel goed op de grond en zuchten" Ach, pas als ik daar boven sta voel ik me echt "."
Onder de menselijke obsessies die het meest gericht zijn in "Stranalandia", wint die voor grenzen en maatregelen zonder twijfel. The Snake with Thumbs is gerangschikt in de vorm van een televisiescherm om zijn prooi vast te leggen en het landschap in te kaderen: de meest succesvolle is natuurlijk de Anaconda Cinemascope. De Rigario, aan de andere kant, "brengt al zijn tijd door met het trekken van lijnen op de grond met zijn snavel, en verkondigen dat wat tussen de lijnen staat zijn spullen zijn". De Leometra, een gevaarlijke kruising tussen een leeuw en een landmeter, valt alle andere dieren aan - niet om ze op te eten, maar om ze tot uitputting te meten. En tot slot roept Osvaldo, de enige inheemse, zichzelf direct uit tot de officiële meeteenheid van het eiland: rond Stranalandia 'is de zee ongeveer tien osvaldis diep'.
De Benni van "Stranalandia" voor de grappige kleine man genaamd Osvaldo (de ideale protagonist van het bestiarium, die zijn soort vertegenwoordigt) heeft woorden van felle kritiek, maar ook van toegeeflijke tederheid. Hij nodigt ons uit om onze obsessies te herontdekken op de pagina's van dit "laboratorium van de fantasie", om ze te herkennen, om te begrijpen waar ze vandaan komen.
Eindelijk, om er om te lachen.
www.youtube.com/user/sarathehamzter/